Nie chciałam ci tego mówić

20,00 zł
0

Barbara Gruszka-Zych – poetka, dziennikarka, krytyk literacki. Ostatnio wydała tomik Basiu wróciłem (2018). Jej zbiorek wierszy Szara jak wróbel (2012), wybitny krytyk Tomasz Burek umieścił wśród dziesięciu najważniejszych książek, które ukazały się w Polsce po 1989. Opublikowała też zbiory reportaży Mało obstawiony święty. Cztery reportaże z Bratem Albertem w tle i Zapisz jako..., oraz książki wspomnieniowe: Mój poeta o Czesławie Miłoszu,

Takie piękne życie. Portret Wojciecha Kilara, a także wywiad-rzekę Życie rodzinne Zanussich. Rozmowy z Elżbietą i Krzysztofem. Jej wybory wierszy zostały wydane po litewsku i rosyjsku – w Kownie, Wilnie, Petersburgu.

Od Redakcji

 

 

Kategoria:

Autor: Barbara Gruszka-Zych

ISBN   978-83-8183-028-7
Wymiary  145x205 mm
Liczba stron  60
Rok wydania  2019

Tomy wierszy Barbary Gruszki-Zych budzą u czytelników nadzieję na obcowanie z poezją żywą, przylegającą do rzeczywistości, unikającą sztucznych konstruktów i eksperymentów formalnych. Nadzieja ta ziszcza się w każdym przypadku i to z naddatkiem. Nie inaczej jest z najnowszą książką poetycką autorki Nie ma nas w spisie. Już metapoetycki tytuł – Nie chciałam ci tego mówić – sygnalizuje obecną w zbiorze konwencję trudnej, intymnej rozmowy dwojga osób. Czytelnik czuje się zaproszony do wysłuchania sekretnych zwierzeń, odnoszących się do osób i spraw najważniejszych: Boga, wieczności, miłości, bliskości, przyjaźni, rodziny i, oczywiście, poezji, ale także przemijania, cierpienia, tęsknoty, utraty bliskich, perspektywy własnej śmierci, poczucia samotności. Sytuacja niespiesznego dialogu, zastępowanego nierzadko „milczącym mówieniem” („nic nie musimy mówić”), wielokrotnie przywoływana jest w wierszach (i prozach poetyckich) z Nie chciałam ci tego mówić. Taka rozmowa, zdzierająca zasłony, odkrywająca nagą prawdę, pozwalająca na odważne zaglądanie do duszy (własnej oraz interlokutora) ma konsekwencje katarktyczne: „można wszystko/mówić bez upiększeń/a wtedy okazuje się że/między nami samo piękno”. Obraz siedzących naprzeciw siebie osób, które za pomocą słów (albo milczenia) podejmują próby duchowego spotkania się ze sobą, wyraża w tekstach Barbary Gruszki-Zych silne pragnienie wyjścia poza granice własnej struktury cielesno-duchowej, aby znaleźć schronienie przed złem, emanującym z zimnego, nieprzyjaznego świata, w somatyczno-spirytualnej przestrzeni drugiego człowieka, postrzeganego jako znak Bożej obecności. Motyw siedzenia naprzeciw lub obok siebie to prefiguracja ocalenia od śmierci: „siedzimy naprzeciw/ jakbyśmy grali w karty/ bo dopóki się żyje/ śmierć ich nie poznaczy”. Wirtualna sytuacja ‘siedzenia’ naprzeciw siebie oddaje istotę relacji poeta-odbiorca. Lektura wierszy jest dialogicznym spotkaniem dwojga (dwóch) osób, które posiada ograniczenia („mówię coś […] jak przez ciężką zasłonę”) podobne do tych z dialogu „rzeczywistego”. W wierszu zamykającym zbiór ta niepokojąca prawda została przenikliwie wyartykułowana: „siedzisz nocą nikogo nie ma obok w pokoju/zaczynasz czytać głośno to są moje wiersze/widzę że poruszasz wargami ale nie słyszę/boję się co w nich napisałam dla kogo innego/a ty je bierzesz do siebie”.

Mówić bez upiększeń

Janusz Nowak

Spis wierszy

*** [zawsze myślę że ptak]

ironia

*** [te delikatne dłonie fale nieustannie]

*** [idzie burza gdzieś w niebie]

dotknięcie

the moon

*** [przez chwilę przyznajesz]

*** [w ten dzień kwiaty zatrzymane w opadaniu]

blisko

*** [chodzę do kina żeby się całować]

*** [mam na sobie coś od ciebie]

the wall

*** [morze jest opowieścią]

Ty jesteś

drobne

Cieszyn

łuki

Sopot

*** [te białe ryby twarzy niesie tamta woda]

nocą

*** [te koty rude ich cała rodzina]

1 września

dzień przed wojną

rozwalanie ustroju

*** [zmieniają się pokoje w których mieszkamy]

*** [nici w powietrzu nici w głowie]

*** [Jezus nadjedzony]

*** [nie przystąpiłam do Niego]

*** [mały chłopiec uśmiecha się]

babci Helenie Szkoc

*** [dziś nie poszłaś do fryzjera]

*** [jej głos jak żywy]

*** [Danusiu jesteś piękna i przy tym zostańmy]

wczoraj wieczorem

*** [coraz bardziej podarci]

*** [wiesz jak się całuje i ja wiem]

*** [– często o pani myślę – powiedział]

*** [siedzimy obok siebie]

tylko tej jednej

*** [chwila z wiatrem]

św. Piotr in Galicantu

*** [dwa groby puste]

*** [koniec już bliski psy czują obcego]

książki

lektury

*** [siedzisz nocą nikogo nie ma obok w pokoju]