Zaranie Śląskie 6 (6/2020)

20,00 zł
0

Seria druga

Pandemia koronawirusa sprowokowała badaczy z Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego do przestudiowania dziejów wielkich chorób nękających Europę, a w szczególności terytorium dzisiejszego województwa śląskiego od epoki średniowiecznej po wiek XX. Autorzy piszą o czarnej śmierci, która dotarła na terytorium Górnego Śląska i Małopolski Zachodniej już w wiekach średnich, o dżumie w czasie wojny trzydziestoletniej oraz o XIX-wiecznej pladze cholery po obu stronach Brynicy. Najwięcej miejsca poświęcono opisowi epidemii tyfusu plamistego (1847-1848), która zdziesiątkowała mieszkańców rejencji opolskiej. W tym numerze po raz pierwszy publikujemy obszerne fragmenty słynnego raportu z tamtych wydarzeń autorstwa Rudolfa Virchowa (1849) w opracowaniu i przekładzie Ryszarda Kaczmarka. Opisy przyczyn, przebiegu, metod zwalczania i skutków wszystkich epidemii ukazanych w kontekście ważnych dla całego kontynentu wydarzeń: wojny trzydziestoletniej (1618-1648), powstania listopadowego (1830-1831), Wiosny Ludów (1848), wojny francusko-pruskiej (1870-1871) oraz I wojny światowej (1914-1918) są istotnym przyczynkiem do obrazu regionu w tamtym czasie.

Od Redakcj

Kategoria:

Autor: Ryszard Kaczmarek (Redaktor Naczelny)

ISSN  0044-183X
Wymiary  160x240 mm
Liczba stron  130
Rok wydania 2021

WST Ę P

Krystian Węgrzynek

 

STUDIA

Jerzy Sperka

Choroby zakaźne i epidemie na Górnym Śląsku i w Zachodniej Małopolsce do początku XVI wieku

 

Jakub Grudniewski

Dżuma, tyfus i cholera. Epidemie na Górnym Śląsku od wojny trzydziestoletniej do Wiosny Ludów – zarys tematyki

 

Grażyna Barbara Szewczyk

Epidemia tyfusu na Górnym Śląsku (1847–1848) w relacjach lekarzy

 

Ryszard Kaczmarek

Zagrożenie epidemiologiczne na Górnym Śląsku i sposoby jego zwalczania przez administrację pruską w latach 1871–1919

 

Dariusz Nawrot

Epidemie w Zagłębiu Dąbrowskim w XIX i na początku XX wieku

 

M I S C E L LANEA

Ryszard Kaczmarek

Górny Śląsk i jego mieszkańcy w opinii pruskiego lekarza Rudolfa Virchowa

Sprawozdanie sporządzone podczas epidemii tyfusu w powiatach pszczyńskim i rybnickim w 1848 roku i zamieszczone w czasopiśmie

„Archiv für pathologische Anatomie und Physiologie und für klinische Medicin”

 

Monika Banach-Kokoszka

Stalag VIII B w Sosnowcu

 

R E C E N Z J E

Grażyna Barbara Szewczyk

Polacy, Ślązacy i Mazurzy w Zagłębiu Ruhry. O nazwiskach i ich pochodzeniu

Recenzja leksykonu Kazimierza Rymuta i Johannesa Hoffmana

 

Piotr Skowronek

Ludzie są dobrzy – perypetie sejmowe Gustawa Morcinka

Recenzja książki Działalność poselska Gustawa Morcinka, czyli katalog śląskiej biedy

 

Krzysztof Tracki

„[...] Ginie Polska, padając łupem dwóch mocarstw chciwości”

Recenzja książki Henryka Kocója

Dyplomaci Prus, Austrii i Rosji wobec Konstytucji 3 maja 1791 roku

 

Krystian Węgrzynek

Ślązak zbuntowany? Recenzja Pokory Szczepana Twardocha

 

BI B L IOGRA F IA

Agnieszka Magiera, Małgorzata Czech, Elżbieta Makuch

Piśmiennictwo o Śląsku w wyborze (2018–2019)

 

ST R E S Z C Z E N IA

 

SUMMARIES