Angielskie kategorie CZASU/CZASOWOŚCI I ASPEKTU/ASPEKTUALNOŚCI poprzez 'schemat wyobrażeniowy' i 'perspktywę' w przykładach użycia BNC

30,00 zł
0

Książka skupia się na analizie porównawczej wybranych angielskich konstrukcji czasowo-aspektowych z potencjalnymi odpowiednikami przekładowymi w języku polskim. Akcent stawiany jest na aspekt nieobecny w języku polskim, czyli aspekt ciągły, ang. progressive, także aspekt dokonany, w monografii określony ‘uprzednim’, ang. perfect, w stosunku do aspektu prostego, ang. simple, w czasie teraźniejszym, ang. simple present, i w czasie przeszłym, ang. simple past.

Autorka zwraca uwagę na trudności uczących się języka angielskiego Polaków związane z interpretacją w języku angielskim różnicy pomiędzy stosowaniem aspektu ciągłego w kontraście z prostym w czasie teraźniejszym i aspektu dokonanego, nazwanego ‘uprzednim’, w czasie mówienia w teraźniejszości, w zestawieniu z aspektem dokonanym sytuacji występującej w czasie przeszłym, a omawianej w czasie teraźniejszym. Ponadto, zdaniem Autorki na podstawie literatury przedmiotu, w doborze właściwego aspektu gramatycznego w języku angielskim istotną rolę odgrywa aspekt semantyczny czasowników, tzw. ‘aspektualność’, ang. aspectuality, związana z typami sytuacyjnymi opisywanymi przez poszczególne czasowniki w określonym kontekście użycia, wspólnie z innymi elementami zdania, jak liczba nominalnego dopełnienia czasownika, czy okolicznik czasu w wyrażeniu przyimkowym.

Monografia usiłuje przybliżyć uczącym się języka angielskiego Polakom nieistniejące w języku polskim kategorie aspektu ciągłego w czasie teraźniejszym i aspektu dokonanego ‘uprzedniego’ z odniesieniem głównie w czasie teraźniejszym, lecz również w czasie przeszłym.

[Fragment]

Kategoria:

Autor: Dorota Chłopek

ISBN   978-83-8183-097-3
Wymiary  160 x 235 mm
Liczba stron 240
Rok wydania  2021

Spis przykładów

Wykaz stosowanych skrótów

Wykaz stosowanych symboli

Wstęp

 

Kategorie CZASU i ASPEKTU oraz CZASOWOŚCI i ASPEKTUALNOŚCI

Kategorie czasownika CZAS i ASPEKT w ‘anglosaskich’ ujęciach tradycyjnych

Kategoria CZASU według Bernarda Comriego (1985)

Kategoria CZASU według Talmy’ego Givóna (2001)

Wybrane cechy kategorii ASPEKTU według Talmy’ego Givóna (2001)

Aspekt sytuacyjny wg Carloty Smith (1997)

CZAS i ASPEKT wg GK Ronalda Langackera (1987; 1991)

Wybrane cechy oglądalności/widzenia w odniesieniu do czasu i aspektu

Symbolizacja i proces odzwierciedlony w języku w odniesieniu do czasu i aspektu

Czas w GK – zarys

Aspekt w GK – zarys

Aspekt ciągły (progressive) w GK – zarys

Aspekt dokonany ‘uprzedni’ (perfect) wobec dzierżawczego HAVE w GK – zarys 1.3.7. TA w GK – zarys w podsumowaniu

Gilles Fauconnier o czasie i aspekcie poprzez odwzorowania w myśli i języku

Odwzorowania pomiędzy domenami i przestrzenie mentalne – wprowadzenie

Czas (i aspekt) poprzez odwzorowania w myśli i języku

Leonard Talmy o czasie i aspekcie poprzez ‘celowanie’ w języku – zarys

System ‘celowania’ w języku – wprowadzenie

Czas (i aspekt) poprzez elementy ‘celowania’ w języku – wybrane kwestie

Podsumowanie

 

Wybrane zagadnienia semantyki i podejść do gramatyki w LK: schematy wyobrażeniowe, konstruowanie oraz perspektywa w konstrukcji zdaniowej

Schemat wyobrażeniowy w projekcjach metaforycznych

Schemat ZAWIERANIA SIĘ, czyli schemat POJEMNIKA

Schemat wyobrażeniowy TRASY

Schemat wyobrażeniowy POŁĄCZENIA

Schemat CYKLU

Schematy według Johnsona vs. obrazy myślowe – podsumowanie

Konstruowanie i schematyczna perspektywa w obrazowaniu i w języku

Konstruowanie, ang. construal, według Ronalda Langackera

Szczegółowość, ang. Specificity

Ogniskowanie, ang. Focusing

Pierwszy plan, ang. Foreground, vs. Dalszy plan/Tło, ang. Background

Zasięg/Zakres, ang. Scope

Widoczność, ang. Prominence

Perspektywa, ang. Perspective

Zdolności pojęciowe według Langackera oraz wybrane angielskie konstrukcje TA

Perspektywa w schematycznym systemie gramatyki Leonarda Talmy’ego

Ukierunkowania oglądu według Talmy’ego oraz wybrane angielskie konstrukcje TA

Podsumowanie

 

Aspekt ‘ciągły’ i ‘charakterystyczny’ oraz dokonany we fragmentach dyskursu BNC ze względu na schemat i perspektywę .

Schemat wyobrażeniowy POJEMNIKA lub CYKLU w przykładach użycia z BNC

Sytuacje stanowe, ang. Stative situations

Sytuacje stanowe – podsumowanie

Sytuacje działania, ang. Activities

Sytuacje działania – podsumowanie

Sytuacje wykonania/dokonania, ang. Accomplishments

Sytuacje wykonania/dokonania – podsumowanie

Sytuacje jednostkowe/punktowe, ang. Semelfactives

Sytuacje jednostkowe/punktowe – podsumowanie

Sytuacje osiągnięcia, ang. Achievements

Podsumowanie

Schemat wyobrażeniowy TRASY i ŁĄCZENIA w urywkach dyskursu z BNC

Sytuacje stanowe, ang. Statives, i inne

Schemat wyobrażeniowy w sytuacjach stanowych odległych i złączonych z czasem mówienia – podsumowanie

Sytuacje działania, ang. Activities

Sytuacje wykonania/dokonania, ang. Accomplishments

Sytuacje jednostkowe/punktowe, ang. Semelfactives

Sytuacje osiągnięcia, ang. Achievements

Podsumowanie

Schematyczna perspektywa w konstrukcjach (pt), (pp) i (ppt) w BNC – wybrane zagadnienia

Zakres maksymalny w konstrukcjach (pt) vs. zakres bezpośredni w konstrukcjach (pp) z czasownikiem live

Zakres maksymalny vs. zakres bezpośredni w konstrukcjach z czasownikiem ‘live’ – podsumowanie

Perspektywiczne tryby w konstrukcjach (pt) vs. (ppt) i (pp) w związku z czasownikami postawy i lokalizacji

Podsumowanie

 

Zakończenie

Bibliografia

Indeks nazwisk

Streszczenie