Rogoźnik, Gawczyce

90,00 zł
0

Obszerna monografia prezentująca historię ziemi rogoźnickiej, od czasów pierwszego osadnictwa, sięgających mezolitu (8000 do 4400 lat p.n.e.), do współczesności. Dzieje Rogoźnika zostały ukazane na tle burzliwej historii księstwa siewierskiego, Śląska oraz Zagłębia Dąbrowskiego, a także w perspektywie najważniejszych wydarzeń w kraju i na świecie. Oprócz tematyki politycznej i gospodarczej Czytelnik znajdzie w książce równie obszerne omówienie tematów z zakresu historii społecznej oraz codziennego życia społeczności Rogoźnika i Gawczyc.

Tom zawiera ponad 500 ilustracji, w tym reprodukcje fotografii, dokumentów i map, wiele publikowanych po raz pierwszy. Orientację w poruszanych zagadnieniach ułatwiają liczne przeglądowe kalendaria, mapy i tabele.

Książka powstała na podstawie kilkuletniej pracy badawczej i zebranego w jej trakcie imponującego materiału bibliograficznego oraz ikonograficznego, doskonale uzupełnionego informacjami uzyskanymi od mieszkańców. Fachowe, solidne podejście, a jednocześnie pasja autorów, od zawsze żywo zainteresowanych historią lokalną, pozwoliły stworzyć opracowanie pełne, bogate merytorycznie, a zarazem przystępne i ciekawe w lekturze.

Intencją autorów było zainteresowanie publikacją nie tylko mieszkańców Rogoźnika i okolic, ale także historyków, dla których może być cennym uzupełnieniem przedmiotowej wiedzy.

Od Redakcji

 

Kategoria:

Autor: Włodzimierz Flak, Artur Flak

ISBN   978-83-8183-020-1
Wymiary  204x291 mm
Liczba stron 564
Rok wydania  2020

Część I. Od czasów najdawniejszych do starożytności

 

Rozdział I. Dzieje najdawniejsze

Wyżyna Śląska przed milionami lat

Epoki lodowcowe. Teren Alp i ziemie polskie

Środowisko przyrodnicze ziemi rogoźnickiej i okolicy

Osadnictwo na terenie Rogoźnika na tle pradziejów ziem polskich w epoce holocenu

 

Rozdział II. Dzieje człowieka

 

Rozdział III. Początki zasiedlania na części ziemi zagłębiowskiej

Kultury osadnicze na części ziemi Zagłębia Dąbrowskiego i Górnego Śląska

Epoka mezolitu – pierwsze ślady osadnictwa na terenie Rogoźnika

Epoka neolitu – dalsze ślady osadnictwa

 

 

Część II. Epoka starożytna 3000 lat p.n.e. – V wiek n.e.

 

Rozdział I. Dalszy proces zasiedlania na części ziemi zagłębiowskiej

 

Rozdział II. Ziemie polskie w starożytności

Obce źródła pisane do dziejów starożytnych Słowian

Prasłowianie

 

 

Część III. Epoka średniowiecza V–XV wiek

 

Rozdział I. Pierwsze państwa Słowian

Epoka średniowiecza. Czas trwania

Założenie pierwszych państw plemion słowiańskich

 

Rozdział II. Dzieje Polski średniowiecznej w obcych źródłach pisanych

 

Rozdział III. Monety przed powstaniem państwa polskiego. Wybrane zagadnienia

 

Rozdział IV. Ziemie polskie w okresie wczesnego średniowiecza

Rozwój organizacji plemiennych na ziemiach polskich (w zarysie)

Elementy polskiego procesu narodotwórczego

 

Rozdział V. W monarchii piastowskiej. Od 990 roku do rozbicia dzielnicowego w 1138 roku

 

Rozdział VI. Monety piastowskie do końca XIII wieku

 

Rozdział VII. Ziemia siewierska. Przynależność historyczna do 1443 roku

Czasy po ustawie sukcesyjnej Bolesława III Krzywoustego

Z ziemi krakowskiej do śląskiej

Historyczna wzmianka o Rogoźniku

Siewierz – trochę historii

Z historii innych miejscowości w okresie średniowiecza

Zmiany własnościowe ziemi siewierskiej

Osadnictwo i właściciele Rogoźnika i Gawczyc od 1225 do 1443 roku

Ziemia siewierska we władaniu książąt śląskich i pod panowaniem czeskim (lata 1179–1443)

Drogi i trakty handlowe w średniowieczu na pograniczu śląsko małopolskim

Zarys rozwoju osadnictwa i budownictwa na przestrzeni dziejów

 

 

Część IV. Epoka czasów nowożytnych Od XV wieku

 

Rozdział I. Ziemia siewierska. Przynależność historyczna 1443–1790 

Nowa epoka nowych czasów 

Sprzedaż księstwa siewierskiego 

Powrót do Rzeczypospolitej (1790 rok) 

Osadnictwo. Właściciele Rogoźnik i Gawczyc 

Gospodarka folwarczno-pańszczyźniana 

Stanowiska archeologiczne na terenie Rogoźnika 

Będzin. Miasto na pograniczu śląsko-małopolskim w dawnych czasach 

Monety. Od grosza czeskiego do dukata złotego 

 

Rozdział II. Utrata niepodległości 

Pierwszy rozbiór Polski (1772 rok) 

Sejm Czteroletni (1788–1792) 

Sytuacja społeczno-polityczna na terenie Polski 

Drugi rozbiór Polski (1793 rok) 

Walka o ocalenie Rzeczypospolitej. Powstanie kościuszkowskie

Trzeci rozbiór Polski (1795 rok)

Zmiany administracyjno-ustrojowe. Następstwa rozbiorów

Opowieści i historie z życia wzięte

Rogoźnik w kartografii (XVIII wiek)

 

Rozdział III. Droga do niepodległości. Czasy napoleońskie 

Nadzieje na odzyskanie niepodległości. Polacy w epoce napoleońskiej 

Księstwo Warszawskie 

Od 1812 roku do Kongresu Wiedeńskiego (1815) 

 

Rozdział IV. Droga do niepodległości. Królestwo Kongresowe 

Utworzenie Królestwa Kongresowego 

Podział administracyjny Królestwa i dokonane zmiany 

Lata 1815–1830 

Wydarzenia w Rogoźniku w 1861 roku 

Powstanie styczniowe (1863–1864) 

Powstanie styczniowe na ziemi zagłębiowskiej  

Zmiany administracyjne w Królestwie po powstaniu styczniowym 

Reforma uwłaszczeniowa z 1864 roku. Jak to było w Rogoźniku? 

Rogoźnik w ogłoszeniach prasowych w XIX wieku 

Rogoźnik w kartografii (XIX wiek) 

Osadnictwo. Dziedzice, dzierżawcy dóbr ziemskich Rogoźnika (XIX wiek) 

Opowieści i historie z życia wzięte 

 

Rozdział V. Zagłębie Dąbrowskie. Tak się zaczęło 

Więź ekonomiczna i gospodarcze zależności Zagłębia Dąbrowskiego i Górnego Śląska w ujęciu historycznym 

Początki uprzemysłowienia (1795–1815). Rogoźnik w tamtych latach 

Gospodarka w czasach Królestwa Polskiego 

Dlaczego Zagłębie Dąbrowskie? 

 

Rozdział VI. Towarzystwo Górniczo-Przemysłowe „Saturn” SA 

 

Rozdział VII. Przed odzyskaniem niepodległości 

Przemiany społeczno-gospodarcze 

Kształtowanie się polskiej sceny politycznej 

Problemy wewnętrzne i przesłanki wybuchu rewolucji w Królestwie 

Budowa kolei żelaznej na trasie Ząbkowice Będzińskie – Sączów 

Organizacje niepodległościowe, ruch paramilitarny 

Sprawa polska w okresie pierwszej wojny światowej 

Zarys wydarzeń z okresu wojny na terenie Zagłębia Dąbrowskiego 

Zakończenie działań wojennych. Odzyskanie niepodległości 

Opowieści i historie z życia wzięte 

Dokumenty z lat 1914–1918 

 

Rozdział VIII. Między wojnami (1919–1939) 

II Rzeczpospolita. Początek drogi 

Powstania śląskie 

Wojna polsko-bolszewicka w 1920 roku 

Z życia mieszkańców 

Dokumenty z lat 1919–1938 

Fotografie z lat 1919–1929 

Europa w nowej rzeczywistości 

Polska–Niemcy po Wersalu i w latach następnych 

Opowieści i historie z życia wzięte 

„Fall Weiss” – plan agresji przeciwko Polsce 

Obrona Górnośląskiego Obszaru Przemysłowego 

Czasy przed drugą wojną światową na ziemi zagłębiowskiej 

 

Rozdział IX. Czas wojny (1939–1945) 

1 września 1939 roku. Początek drugiej wojny światowej 

Działania militarne w rejonie Zagłębia Dąbrowskiego i Górnego Śląska 

17 września 1939 roku. Agresja Związku Radzieckiego na Polskę 

Ziemie zaanektowane przez Niemcy i ZSRR 

Działalność administracji niemieckiej 

Warunki życia mieszkańców 

Ruch oporu 

Utworzenie jednostek Wojska Polskiego w ZSRR 

Wojenne losy mieszkańców Rogoźnika 

Wykazy mieszkańców urodzonych (zamieszkałych) w Rogoźniku represjonowanych w latach 1939–1945 

Działalność rosyjskich grup zwiadowczo- -rozpoznawczych na terenie powiatu będzińskiego 

Wyzwolenie Zagłębia Dąbrowskiego i Górnego Śląska spod okupacji niemieckiej w styczniu 1945 roku 

Powstawanie pierwszych polskich władz administracyjnych i samorządowych na wyzwolonych terenach. Zmiany administracyjne 

Opowieści i historie z życia wzięte 

 

Rozdział X. Rogoźnik w XX wieku. Kalejdoskop 

Dokumenty z lat 1944–1946 

Rogoźnik w ogłoszeniach prasowych (XX wiek) 

Rogoźnik w kartografii (XX wiek) 

Podział administracyjny Polski od 1946 roku do dziś 

 

 

Część V. Z życia społeczności

 

Rozdział I. Mieszkańcy 

Z historii rodzin 

Osoby znane i nieznane 

Sołtysowie Rogoźnika 

 

Rozdział II. Życie gospodarcze i przemysł 

Rogoźnickie Zakłady Materiałów Ogniotrwałych. Cegielnia 

Z kroniki świetlicy przy Rogoźnickich Zakładach Materiałów Ogniotrwałych w Rogoźniku. Lata 1953–1963 

 

Rozdział III. Organizacje społeczne i rolnictwo 

Z historii Ochotniczej Straży Pożarnej 

Koło Gospodyń Wiejskich 

Regionalny Zespół Folklorystyczny „Rogozanki” 

Harcerstwo. Z historii Hufca Ziemi Będzińskiej 

Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów. Koło Terenowe Rogoźnik 

Koło Polskiego Związku Wędkarskiego nr 103 „Rogoźnik” 

Rolnictwo 

 

Rozdział IV. Szkolnictwo 

Działalność Związku Nauczycielstwa Polskiego w powiecie będzińskim w okresie międzywojennym 

Z historii szkolnictwa w Rogoźniku 

 

Rozdział V. Życie religijne 

Przynależność kościelna Rogoźnika do czasu założenia parafii 

Z historii naszej parafii. Powstanie Parafii pw. św. Jadwigi Śląskiej 

Kapliczki przydrożne i krzyże w Rogoźniku 

 

Rozdział VI. Sport i wypoczynek 

Sport 

Ośrodek Wypoczynkowy 

Z historii budowy Ośrodka Sportowo-Wypoczynkowego 

Wieś tańczy i śpiewa 

Szlaki turystyczne przez Rogoźnik i okolicę 

 

Rozdział VII. Legendy, podania i obrzędy doroczne 

Legendy 

Podania 

Obrzędy doroczne 

 

Rozdział VIII. Herbarz 

 

 

Literatura 

Wykaz map 

Wykaz rycin 

Wykaz tabel 

Summary