Zawartość niniejszej monografii odzwierciedla współczesne nurty i kierunki w badaniach nad językiem. Podobnie jak w poprzednich pięciu tomach znajdziemy w Jednostkach języka w systemie i w tekście 6 głównie prace slawistyczne. Ich autorami są językoznawcy z polskich (Białystok, Katowice, Lublin, Rzeszów, Warszawa), czeskich (Brno, Hradec Králové, Ołomuniec, Ostrawa, Praga) i słowackich (Preszów, Nitra) ośrodków naukowych.

Choć heterogeniczność tematyczna i metodologiczna artykułów jest spora, to jednak tworzą one odrębne spójne rozdziały: Z analiz jednostek systemu językowego, Język w komunikacji internetowej, Z badań nad tekstem specjalistycznym, Z badań nad ewolucją języka, Język w aspekcie społecznym i kulturowym, Język w reklamie, Język w glottodydaktyce. Jak wskazują poszczególne tytuły, teksty monografii powstały na
gruncie socjolingwistyki, pragmalingwistyki, kognitywistyki, komunikologii, mediolingwistyki, etnolingwistyki, lingwistyki korpusowej i glottodydaktyki. Nie zabrakło opracowań strukturalistycznych oraz interdyscyplinarnych — tak obecnie nośnych — z zakresu lingwistyki ekologicznej czy lingwistyki kryminalistycznej. Zgromadzone teksty w znakomitej większości opisują stan współczesny języków słowiańskich (polskiego, czeskiego, słowackiego i rosyjskiego), koncentrując się na zachodzących w nich zmianach.

Czytelnicy znajdą wśród nich także opracowania dotyczące zjawisk czy obiektów historycznych, dzięki którym można lepiej zrozumieć procesy zachodzące w języku współczesnym.  Poruszane przez autorów zagadnienia rozpatrywane są bądź w planie jednego języka, bądź w ujęciu porównawczym: polsko-rosyjskim, polsko-czeskim, polsko-słowackim, czesko-rosyjskim, słowacko-rosyjskim. Tytułowe jednostki językowe badane są nie tylko jako elementy systemu, lecz także jako komponenty zróżnicowanych gatunkowo tekstów współczesnych i dawnych, w tym tekstów specjalistycznych. Większość z nich poświęcona jest  współczesnym zjawiskom językowym. Postęp technologiczny i zmiany kulturowo-obyczajowe stymulują ewolucję środków i form komunikowania. Zjawiska te nie umknęły uwadze autorów, którzy z różnych perspektyw analizują użycie języka w komunikacji internetowej (portale społecznościowe, serwisy informacyjne, memy), dyskursie religijnym, marketingowym czy prawnym. Dostrzeżone zostało silne oddziaływanie języka angielskiego na języki słowiańskie (w tym przypadku na czeski i rosyjski), czego wynikiem są liczne zapożyczenia na różnych poziomach organizacji tekstu. Obecne są analizy strukturalistyczne, które wciąż potwierdzają wartość tej perspektywy opisu, skutecznie konkurującej z nurtem kognitywnym w językoznawstwie. Wiele zgromadzonych tekstów stanowi cenny materiał dla osób zajmujących się przekładem oraz nauczaniem zarówno języka ojczystego, jak i języków obcych. Żywimy nadzieję, że przygotowana przez nas książka stanowić będzie nie tylko interesującą poznawczo lekturę, ale stanie się kluczem do lepszego rozumienia otaczającego nas świata języka i inspiracją do dalszych jego analiz.

Redaktorzy