Antologia poezji i prozy autorów polsko-amerykańskich
35,00 złKoncert w Domu Chopina
Polska i moja osoba mamy za sobą burzliwy związek. Przez większą część mojego pisarskiego i czytelniczego żywota nie chciałem mieć nic wspólnego z Polską. Ona reprezentowała wszystko, od czego starałem się uwolnić, gdy było to możliwe. Skory byłem użyć słów, jakie Jezus wypowiedział, zwracając się do szatana: „Odejdź szatanie ode mnie”. Co się stało, że takie były moje odczucia? Cóż, pozwólcie, że to wytłumaczę.
Urodziłem się w Niemczech w obozie dla uchodźców w roku 1948. Oboje moi rodzice byli polskimi katolikami dorastającymi i zamieszkałymi w Polsce aż do czasu, kiedy wywiezieni zostali do Niemiec na roboty przymusowe. Mój ojciec przebywał na nich cztery lata, a moja matka przez dwa i pół roku. Po wojnie rodzice odmówili powrotu do Polski i następne sześć lat spędzili w obozach dla przesiedleńców na terenie Niemiec. Moja matka, ojciec, moja siostra i ja przybyliśmy tutaj, do Ameryki jako przesiedleńcy w roku 1951. [...]
Coś zabawnego przydarzyło mi się, gdy już otrzymałem doktorat z literatury amerykańskiej i już pewien czas prowadziłem zajęcia w tym zakresie na jednym z uniwersytetów w samym bijącym sercu Ameryki. Poczułem tęsknotę za Polską. Drążyła mnie coraz większa potrzeba, pragnienie poznania Polski i spraw z nią związanych oraz tego, w jaki sposób ta polskość objawia się we mnie i innych polskich Amerykanach tutaj zamieszkałych. Odszedłem tak daleko od swoich korzeni, że wszystkie tamte sprawy utraciły dla mnie jakby swoją rzeczywistość.
[John Guzlowski, ze Wstępu]
| ISBN | 978-83-8183-032-4 |
|---|---|
| Wymiary | 160x235 mm |
| Liczba stron | 252 |
| Rok wydania | 2019 |
Mało kto w Polsce wie, że w Stanach Zjednoczonych istnieje spora grupa pisarzy amerykańskich polskiego pochodzenia. Jest to grupa bardzo niejednolita i dość niezorganizowana, choć okazjonalnie – aczkolwiek bardzo rzadko – daje o sobie znać z okazji jakiejś rocznicy bądź specjalnej imprezy. Grupa ta nie ma przy tym zdecydowanego charakteru, bo można zaliczyć do niej pisarzy stricte amerykańskich o polskich korzeniach, jak Stuart Dybek lub John Guzlowski, którzy nie mówią po polsku, ale czują pokrewieństwo z ojczyzną swoich przodków. Są w tej grupie też pisarze, którzy urodzili się w Polsce, ale wyemigrowali do Stanów i nadal świetnie władają językiem polskim, jak Anna Frajlich lub Piotr Gwiazda. Są w niej też pisarze pochodzenia żydowskiego, których rodzinny los rzucił do Ameryki w okresie przedwojennym, a którzy utożsamiają swoje pochodzenie z terenami należącymi kiedyś do Polski. Do tej ostatniej grupy można zaliczyć takich autorów, jak niedawno zmarła Helen Degen Cohen i autor niezmiernie ciekawy, choć zupełnie u nas nieznany, również już nieżyjący, Joseph Vogel.
Podobnie jak w Ameryce, informacja o tej grupie pisarzy jest w Polsce znikoma. Tłumaczenia ich utworów na język polski są szczątkowe, a o pracach lub artykułach krytycznych w ogóle nie ma co mówić. […] Przy tak znacznym niedostatku tłumaczeń (i informacji w ogóle) z ogromną satysfakcją przyjąłem opublikowanie omawianej antologii. […]
Co więc zawiera obecna antologia? Są w niej utwory (poezja i proza), wraz z krótkimi życiorysami, czterdziestu dziewięciu pisarzy amerykańskich polskiego pochodzenia. Uwzględniono reprezentantów wszystkich trzech grup, które wymieniłem wcześniej. […] Co więc jest w tym zbiorze najciekawsze? Spośród poezji – tytułowy wiersz Margaret Szumowski Koncert w Domu Chopina. Mówi on o wrażeniach obcokrajowca z pobytu w Polsce. […] Pozostając przy paniach, należy wymienić dwie inne uwzględnione w tym tomie, prawdziwe gwiazdy grupy: Lina Nemec Foster, […] oraz Cecilia Woloch. […] Karen Kovacik. Poza nią z przyjemnością czytam wiersze Elisabeth Murawski (Polonaise), Christiny Pacosz (Powstanie) i Andreny Zawinski (Tryptyk „Trzy sosny” traktujący o Polsce, Ukrainie i Rosji). A są jeszcze rodowite Polski, zadomowione w Ameryce […] panie Chruściel, Oriana Ivy, Olszewska i Trochimczyk, które swoją poezją dodają smakowitości temu tomowi. W prozie […] króluje Leslie Pietrzyk, której jena z powieści ukazała się kilka lat temu po polsku Srebrna dziewczyna, 2019. Naprawdę trudno się od tej lektury oderwać.
Pomijając więc przypadkowy podział na płeć, wypada też odnieść się do mężczyzn […]. Poczesne miejsce zajmuje tu John Guzlowski, któremu zamieszczono aż siedem wierszy. […] W obecnym tomie najbardziej przejmujące są jego wiersze o matce. […] liderem tej całej grupy, jest Stuart Dybek, którego rodzina pochodzi z podkrakowskiej Jeleśni. Innym wartym uwagi pisarzem uwzględnionym w tej antologii jest Anthony Bukoski. Wspaniałej lektury dostarcza też Leonard Kress (… tłumacz Pana Tadeusza na angielski) – wierszem Majowe Święto, Kraków, 1986, Stephen Lewandowski – wierszem Gromadka rybitw na zaoranym polu, takoż John Minczeski, Mark Pawlak i John Surowiecki, a jest jeszcze kilkunastu innych, a wśród nich mój faworyt Thaddeus Rutkowski. […] Miłą niespodzianką dla mnie jest obecność w tym tomie dwojga świetnych autorów, o których istnieniu nie miałem pojęcia, Marianne Boruch i Billa Rasmovicza. [...]
Jakie jest moje ogólne wrażenie po lekturze całości? Muszę przyznać, że bardzo pozytywne. […]
Choć powiedziałbym, że tom jest miejscami dość nierówny z uwagi na dobór autorów, to z przyjemnością odsyłam czytelnika do lektury tej Antologii. Z całą pewnością będzie ona przydatna studentom odpowiednich kierunków literackich, a może też jest szansa, że krytycy lub wydawnictwa zapoznają się z bogactwem literatury polskich Amerykanów.
Janusz Zalewski Poezja i proza polskich Amerykanów,
Twórczość, nr 4/2022
Szanowni Państwo,
Margaret Szumowski
Koncert w domu Chopina (Concert at Chopin’s House)
Wstęp
Concert at Chopin’s House i ja
Phil Boiarski
Fryzjer (The Barber)
Michelle Bonczek Evory
Brzuch pełen okien (A Belly Full of Windows)
Gdzie się zepsuję (Where I Turn Bad)
Karina Borowicz
Wystawa fotografii. Szkoła dla niewidomych (Photo Exhibit, School for the Blind)
Zegar z kukułką (Cuckoo Clock)
Ludzie do mnie należący (My People)
Marianne Boruch
Malwy (Hollyhocks)
Kraków i dwunastoletnia dziewczynka (Krakow and the Girl of Twelve)
Anthony Bukoski
Wieliczka (The Wonders of Underground Salt)
Sharon Chmielarz
Czyściec (Purgatory)
Te stare kobiety (These Old Women)
Ewa Chrusciel
Granice nietrwałych bytów (Borders of Evanescence)
Hagiografia (Hagiographia)
Katyń
Naomi Cohn
Alfabet dla moich wnuków (An Alphabet for My Grandchildren)
Boska logika (Divine Logic)
Helen Degen Cohen
Ponieważ pieśni są jak dzieci (Because Songs are Like Children)
Stuart Dybek
Błagalnica (The Supplicant)
Gwiazdka (Gwiajtska)
Ravenswood
Charles Ades Fishman
Żyd z Polski (A Jew from Poland)
Linda Nemec Foster
Pole za domem umierającego ojca (The Field Behind the Dying Father’s House)
Pośrodku snów (In the Midst of Dreams)
Śni mi się mój ojciec, w pierwszą rocznicę jego śmierci (On the First
Anniversary of His Death, I Dream of My Father)
Matthew Gavin Frank
Elegia na śmierć siei (Elegy for the Whitefish)
W nawiązaniu do „Autoportretu z brodą”, obrazu Carlo Levi’ego
(After Self-Portrait with Beard painting by Carlo Levi)
John Grabski
Plastik (Plastic)
Słodycz, słodycz nie na zawsze (Sugar to Rust)
John Guzlowski
Dom rodzinny. Niepokój w Polskim Trójkącie (Sweet Home Chicago. Mayhem in the Polish Triangle)
Drzewa pod koniec lutego (Trees in Late February. Kennesaw Mountain Battlefield, Georgia)
Moja matka miała 19 lat (My Mother Was 19)
Optymizm mojej matki (My Mother’s Optimism)
Świat po upadku (The World after the Fall)
W wieku 40 lat jego żona zaczyna pisać wiersze (At 40 His Wife Begins to Write Poems)
Zeszłej nocy śnił mi się mój zmarły ojciec (Last Night I Dreamt of My Dead Father)
Piotr Gwiazda
Świadectwo urodzenia (Birth Certificate)
Posiedzenie (The Meeting)
Sophie Hodorowicz Knab
Przepis (Recipe)
Oriana Ivy
Blizny (Passion Is No Fire, But Surviving Fire)
Jeszcze trochę (A Little Longer)
Karen Kovacik
Tłumacząc wiersz (Translating a Poem)
Rosann Kozlowski
Gershwin
Leonard Kress
Cafe Havelka, Vienna
Gryzantyny
Majowe Święto, Kraków, 1986 (May Day, Krakow, 1986)
Jack Kulpa
Boojum Creek
Mark Lewandowski
Dyrektor (The Director)
Stephen Lewandowski
Gromadka rybitw na zaoranym polu (Flock of Gulls in a Plowed Field)
William Lychack
W stronę farmy (To the Farm)
Hugh Martin
Pocisk (The Rocket)
Linda Back McKay
Co trzeba robić, gdy się pakuje walizkę (Things to Do While Packing a Suitcase)
Paul Milenski
Pani Bulka i Old Man Gruszka (Pani Bulka and Old Man Gruszka)
John Minczeski
Kwitnący bez (Tree Lilac in Blossom)
Martyrologia (Martyrdom)
Nasz koniec zapowiada początek (In Our End Is Our Beginning)
Elizabeth Murawski
Polonaise
Rodzaje ciszy (Kinds of Silence)
Dan Nowak
Ostatnia sobota zanim spadł śnieg w Milwauke, Wisconsin (The Last Saturday Before it Snows, Milwauke, Wisconsin)
Daniela Olszewska
Bajka, w której ja jestem nieodpowiedzialną dorywczą opiekunką zwierzęcia (Fairytale in Which I Am an Irresponsible Pet-Sitter)
Dawkowanie dla osób emocjonalnie rozchwianych w okresie zimowym (Winter Dosages For The Emotionally Challenged)
Christina Pacosz
Powstanie (Insurgency)
Mark Pawlak
Koledzy po piórze (Among the Colleagues)
Lubec Aubade
Leslie Pietrzyk
Josephine Louise Dabrowski, nee Wysocki
Bill Rasmovicz
Częstotliwość rezonansu (Resonant Frequency)
Wrony (Crows)
John Calvin Rezmerski
Sen o adoracji luminarza (A Dream of Hero Worship)
Kim Roberts
O lesie i zagadkowym pianinie (Mystery Piano in the Woods)
Po zewnętrznej stronie dłoni (The Back of My Hand)
Beverly Rollwagen
Taniec weselny (Wedding Dance)
Thaddeus Rutkowski
Pan Tadeusz
Lisa Siedlarz
Semper Fidelis
Martha Silano
Jak szyć (How to Sew)
John Surowiecki
F.K. (Głupia) F.K. (Stupid Girl)
Margaret Szumowski
Biała Wieża (Biala Vieza)
Reperacja głęboką nocą (Midnight Mending)
Maja Trochimczyk
Ciocia Tonia
Elegia na śmierć mężczyzny, który nie umiał latać (An Elegy for a Man Who Did Not Fly)
Steven Wingate
Oktet w ostrożnej pochwale niewidzialnego (Octet in Wary Praise of the Unseen)
Cecilia Woloch
Carpathia
Pocztówka do samej siebie z Podkarpacia. Wiosna (Postcard to Myself from the Lower Carpathians, Spring)
Pocztówka do X z Warszawy, Ulica Piękna (Postcard to X from Warsaw, Ulica Piekna („Pretty Street”)
Andrena Zawinski
Tryptyk „Trzy sosny” (Triptych of Three Pines)
Co nam wmówili, w co uwierzyliśmy (What They Told Us, What We Believed)
Poeta uwodzi (The Poet Driving)
Światło — cień (Chiaroscuro for Reflected Light)
Theodora Ziolkowski Bishop
Matrioszka (Matryoshka Doll)
Kilka słów od tłumacza
Wybór korespondencji redaktora Antologii z autorami na temat publikacji zbioru w Polsce
