Angielskie kategorie CZASU/CZASOWOŚCI I ASPEKTU/ASPEKTUALNOŚCI poprzez 'schemat wyobrażeniowy' i 'perspktywę' w przykładach użycia BNC
30,00 złKsiążka skupia się na analizie porównawczej wybranych angielskich konstrukcji czasowo-aspektowych z potencjalnymi odpowiednikami przekładowymi w języku polskim. Akcent stawiany jest na aspekt nieobecny w języku polskim, czyli aspekt ciągły, ang. progressive, także aspekt dokonany, w monografii określony ‘uprzednim’, ang. perfect, w stosunku do aspektu prostego, ang. simple, w czasie teraźniejszym, ang. simple present, i w czasie przeszłym, ang. simple past.
Autorka zwraca uwagę na trudności uczących się języka angielskiego Polaków związane z interpretacją w języku angielskim różnicy pomiędzy stosowaniem aspektu ciągłego w kontraście z prostym w czasie teraźniejszym i aspektu dokonanego, nazwanego ‘uprzednim’, w czasie mówienia w teraźniejszości, w zestawieniu z aspektem dokonanym sytuacji występującej w czasie przeszłym, a omawianej w czasie teraźniejszym. Ponadto, zdaniem Autorki na podstawie literatury przedmiotu, w doborze właściwego aspektu gramatycznego w języku angielskim istotną rolę odgrywa aspekt semantyczny czasowników, tzw. ‘aspektualność’, ang. aspectuality, związana z typami sytuacyjnymi opisywanymi przez poszczególne czasowniki w określonym kontekście użycia, wspólnie z innymi elementami zdania, jak liczba nominalnego dopełnienia czasownika, czy okolicznik czasu w wyrażeniu przyimkowym.
Monografia usiłuje przybliżyć uczącym się języka angielskiego Polakom nieistniejące w języku polskim kategorie aspektu ciągłego w czasie teraźniejszym i aspektu dokonanego ‘uprzedniego’ z odniesieniem głównie w czasie teraźniejszym, lecz również w czasie przeszłym.
[Fragment]
| ISBN | 978-83-8183-097-3 |
|---|---|
| Wymiary | 160 x 235 mm |
| Liczba stron | 240 |
| Rok wydania | 2021 |
Spis przykładów
Wykaz stosowanych skrótów
Wykaz stosowanych symboli
Wstęp
Kategorie CZASU i ASPEKTU oraz CZASOWOŚCI i ASPEKTUALNOŚCI
Kategorie czasownika CZAS i ASPEKT w ‘anglosaskich’ ujęciach tradycyjnych
Kategoria CZASU według Bernarda Comriego (1985)
Kategoria CZASU według Talmy’ego Givóna (2001)
Wybrane cechy kategorii ASPEKTU według Talmy’ego Givóna (2001)
Aspekt sytuacyjny wg Carloty Smith (1997)
CZAS i ASPEKT wg GK Ronalda Langackera (1987; 1991)
Wybrane cechy oglądalności/widzenia w odniesieniu do czasu i aspektu
Symbolizacja i proces odzwierciedlony w języku w odniesieniu do czasu i aspektu
Czas w GK – zarys
Aspekt w GK – zarys
Aspekt ciągły (progressive) w GK – zarys
Aspekt dokonany ‘uprzedni’ (perfect) wobec dzierżawczego HAVE w GK – zarys 1.3.7. TA w GK – zarys w podsumowaniu
Gilles Fauconnier o czasie i aspekcie poprzez odwzorowania w myśli i języku
Odwzorowania pomiędzy domenami i przestrzenie mentalne – wprowadzenie
Czas (i aspekt) poprzez odwzorowania w myśli i języku
Leonard Talmy o czasie i aspekcie poprzez ‘celowanie’ w języku – zarys
System ‘celowania’ w języku – wprowadzenie
Czas (i aspekt) poprzez elementy ‘celowania’ w języku – wybrane kwestie
Podsumowanie
Wybrane zagadnienia semantyki i podejść do gramatyki w LK: schematy wyobrażeniowe, konstruowanie oraz perspektywa w konstrukcji zdaniowej
Schemat wyobrażeniowy w projekcjach metaforycznych
Schemat ZAWIERANIA SIĘ, czyli schemat POJEMNIKA
Schemat wyobrażeniowy TRASY
Schemat wyobrażeniowy POŁĄCZENIA
Schemat CYKLU
Schematy według Johnsona vs. obrazy myślowe – podsumowanie
Konstruowanie i schematyczna perspektywa w obrazowaniu i w języku
Konstruowanie, ang. construal, według Ronalda Langackera
Szczegółowość, ang. Specificity
Ogniskowanie, ang. Focusing
Pierwszy plan, ang. Foreground, vs. Dalszy plan/Tło, ang. Background
Zasięg/Zakres, ang. Scope
Widoczność, ang. Prominence
Perspektywa, ang. Perspective
Zdolności pojęciowe według Langackera oraz wybrane angielskie konstrukcje TA
Perspektywa w schematycznym systemie gramatyki Leonarda Talmy’ego
Ukierunkowania oglądu według Talmy’ego oraz wybrane angielskie konstrukcje TA
Podsumowanie
Aspekt ‘ciągły’ i ‘charakterystyczny’ oraz dokonany we fragmentach dyskursu BNC ze względu na schemat i perspektywę .
Schemat wyobrażeniowy POJEMNIKA lub CYKLU w przykładach użycia z BNC
Sytuacje stanowe, ang. Stative situations
Sytuacje stanowe – podsumowanie
Sytuacje działania, ang. Activities
Sytuacje działania – podsumowanie
Sytuacje wykonania/dokonania, ang. Accomplishments
Sytuacje wykonania/dokonania – podsumowanie
Sytuacje jednostkowe/punktowe, ang. Semelfactives
Sytuacje jednostkowe/punktowe – podsumowanie
Sytuacje osiągnięcia, ang. Achievements
Podsumowanie
Schemat wyobrażeniowy TRASY i ŁĄCZENIA w urywkach dyskursu z BNC
Sytuacje stanowe, ang. Statives, i inne
Schemat wyobrażeniowy w sytuacjach stanowych odległych i złączonych z czasem mówienia – podsumowanie
Sytuacje działania, ang. Activities
Sytuacje wykonania/dokonania, ang. Accomplishments
Sytuacje jednostkowe/punktowe, ang. Semelfactives
Sytuacje osiągnięcia, ang. Achievements
Podsumowanie
Schematyczna perspektywa w konstrukcjach (pt), (pp) i (ppt) w BNC – wybrane zagadnienia
Zakres maksymalny w konstrukcjach (pt) vs. zakres bezpośredni w konstrukcjach (pp) z czasownikiem live
Zakres maksymalny vs. zakres bezpośredni w konstrukcjach z czasownikiem ‘live’ – podsumowanie
Perspektywiczne tryby w konstrukcjach (pt) vs. (ppt) i (pp) w związku z czasownikami postawy i lokalizacji
Podsumowanie
Zakończenie
Bibliografia
Indeks nazwisk
Streszczenie
