Monografia, którą mamy przyjemność Państwu zaprezentować, to siód-
my już tom będący efektem corocznego spotkania badaczy i praktyków prze-
kładu, które organizujemy w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Podob-
nie jak poprzednio głos w dyskusji zabrali przekładoznawcy reprezentujący
różne dyscypliny, różne języki, a także różne podejścia metodologiczne.
Tom otwiera artykuł Ewy Białek, która podejmuje zagadnienie kreatywno-
ści w tłumaczeniu i kreatywności tłumacza w ogóle. Jest to problem niezwy-
kle istotny, bowiem konieczność twórczego podejścia do zadań translator-
skich wpisana jest chyba w każdy rodzaj przekładu. Katarzyna Kruk-Junger
próbuje z kolei odpowiedzieć na pytanie, czym jest profesjonalizm w pracy
tłumacza, prezentując przegląd stanowisk poświęconych temu zagadnieniu
oraz konfrontując kwestie etyczne z szeroko rozumianą praktyką zawodową.
W części poświęconej problemom przekładu artystycznego autorzy oma-
wiają zagadnienia szczegółowe. Aleksandra Budrewicz przedstawia przemy-
ślenia dotyczące recepcji twórczości wiktoriańskiej poetki Christiny Rossetti
w Polsce, Mirosława Buchholtz omawia natomiast problem zależności po-
między literaturą a władzą na podstawie trzech polskich przekładów naj-
bardziej chyba znanego dzieła Henry’ego Jamesa — The Turn of the Screw.
Analiza tego utworu w aspekcie przekładowym pozwala mówić o władzy nie
tylko w kontekście autora, który kreuje fabułę, ale też tłumaczy, którzy po-
przez swoje decyzje translatorskie przejmują władzę nad tekstem. Osman
Fırat Baş komentuje turecki przekład Ferdydurke, wykonany po raz pierw-
szy bezpośrednio z języka polskiego. Sofiia Kamalova zajęła się problemem
Od redaktorekprzekładu leksyki podstandardowej w powieści Laur Jewgenija Wodołazki-
na, a Darina Antoniakowa analizuje problemy przekładu na język słowacki
nienotowanych w słownikach rosyjskich jednostek frazeologicznych wyeks-
cerpowanych z literatury pięknej.
W odrębnej grupie znalazły się dwa artykuły badaczy zajmujących się
przekładem scenicznym. Maciej Małek dzieli się spostrzeżeniami dotyczą-
cymi zjawiska intertekstualności w dramacie Swietłany Pietrijczuk Финист
ясный сокол i jego polskim tłumaczeniu swojego autorstwa, a Renata Nizio-
łek zestawia dwa polskie przekłady Szkoły żon Moliera — Tadeusza Boya-
-Żeleńskiego i Bohdana Korzeniewskiego, zwracając uwagę na odmienne
strategie przyjęte przez tłumaczy.
Część poświęconą problemom przekładu specjalistycznego otwiera arty-
kuł Lubomira Hampla, który omawia specyfikę przekładu m.in. nazw pta-
ków w Piśmie Świętym. Tym razem przedmiotem badań stały się hebrajskie
ptaki ofiarne. Zupełnie inną tematykę podejmuje Marek Chowaniec, którego
zainteresowania badawcze koncentrują się wokół języka prawnego i praw-
niczego. W artykule prezentowanym w niniejszym tomie badacz przybliża
problemy przekładu nazw etapów procesu karnego z języka słowackiego na
rosyjski. Jelena Chawkina omawia zagadnienia przekładu jednostek leksy-
kalnych wyrażających przemoc, konfrontując wybrane jednostki w trzech
językach – angielskim, ukraińskim i rosyjskim, zaś Krystsina Artamonava
przedstawia wyniki swoich badań dotyczących przekładu nazw własnych
w przewodnikach turystycznych.
Tom zamykają artykuły poświęcone dydaktyce przekładu. Małgorzata
Kalita referuje zagadnienia związane z kształceniem tłumaczy w zakresie
języka prawnego i prawniczego, Jelena Jegorowa zaś analizuje zagadnienie
wielowyrazowych jednostek języka w konfrontacji polsko-rosyjskiej.
Prace zamieszczone w prezentowanym tomie odzwierciedlają tylko nie-
wielką cześć dyskusji, która miała miejsce podczas naszego ostatniego spo-
tkania, niemniej każde przedstawione tu stanowisko można traktować jako
zaproszenie do kontynuowania wymiany myśli i spojrzenia na omówione tu
problemy z własnej perspektywy badawczej.
Jolanta Lubocha-Kruglik
Oksana Małysa
Gabriela Wilk
Anna Paszkowska