Kształcenie zawodowe było najlepiej zsynchronizowane z potrzebami polskiej gospodarki narodowej w latach czterdziestych i pięćdziesiątych XX w. Późniejsze reformy edukacyjne poprawiały system szkolnictwa (również wyższego) bez istotnej koordynacji ze zmieniającą się w zupełnie innym rytmie gospodarką. Takie wnioski wynikają z badań podłużnych, syntetyzujących wyniki setek opracowań naukowych sporządzonych w minionym półwieczu.

Autorzy „Synchronizacji” proponują rozwiązanie tego problemu na podstawie własnej kilkudziesięcioletniej praktyki zawodowej, popartej licznymi publikacjami teoretycznymi i sprawozdawczymi. Obecnie kierunki kształcenia zależą od preferencji młodzieży i od bieżącej optymalizacji działania szkół wszystkich stopni. Efektem jest podążanie za modą (często pozytywną, preferującą np. informatykę) i zatrudnianie takich nauczycieli i profesorów, jacy są dostępni. Jednakże optymalizacja niezależnych składników nie prowadzi do optymalizacji systemu. Przeciwnie. Generuje za to ogromne koszty i utrzymuje kierunki nadwyżkowe bez wiedzy o zawodach przyszłości.

Celem każdej szkoły jest wypuszczenie absolwenta na rynek pracy, a sposobem kadrowego zasilania gospodarki – czerpanie kandydatów z rynku pracy (nie ze szkoły!). Ten chaotyczny system powstał w latach dziewięćdziesiątych i jest postrzegany jako normalny. Nie ma w Polsce możliwości niezawodnej, instytucjonalnej synchronizacji kształcenia i rozwoju gospodarki. Autorzy pokazują, jak to się robi w innych krajach i jak to można zrobić w Polsce.

Andrzej Jarczewski

Bohdan ŁUKASZEWICZ – współtwórca i kierownik pierwszej w Polsce pracowni programowania kwalifikacji (FSM, lata 1970.). Tytuł rozprawy doktorskiej: Kształcenie kadr robotniczych przedsiębiorstwa przemysłowego (na przykładzie FSM w Bielsku- Białej), Uniwersytet Warszawski 1984. Założyciel i dyrektor pierwszego w kraju obserwatorium kierunków kształcenia i rynku pracy – Międzygminnego Ośrodka Doradztwa i Orientacji Zawodowej MODiOZ w Gliwicach (lata 1990.). Współautor ekspertyzy „Szkolnictwo zawodowe na Śląsku 1945-1970” i licznych późniejszych opracowań.

Andrzej JARCZEWSKI – posiadacz wielu uprawnień zawodowych, „człowiek stu zawodów”: nauczyciel akademicki (1974-1982), w stanie wojennym górnik dołowy, więzień, informatyk, dziennikarz, przedsiębiorca, muzealnik, pisarz, filozof itd. Jako wiceprezydent Gliwic (1994-2002) – odpowiedzialny za zagadnienia społeczne, w tym za szkolnictwo i rynek pracy – dostosowywał do potrzeb sieć szkół we współpracy z dr. Bohdanem Łukaszewiczem. Był też członkiem Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia w Katowicach. Autor wielu artykułów i książek.