Uniwersytety Trzeciego Wieku jako instytucje przeciwdziałające marginalizacji osób starszych

41,00 zł
0

Nr 3 z serii Profesjonalny Pracownik Socjalny

Jedna z nielicznych książek dotycząca słuchaczy Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Polsce, powstała jako rezultat kilkuletnich badań przeprowadzonych w tych instytucjach. Postępujący od kilkudziesięciu lat proces starzenia się społeczeństw i związane z nim skutki społeczne powodują, że ludzie starsi i starość jako faza życia człowieka stają się przedmiotem dociekań naukowych. Coraz częściej wskazuje się na konieczność przygotowania się do starości i zapobiegania jej negatywnym skutkom, czyli stosowania zasad profilaktyki gerontologicznej. Zdaniem autorki marginalizacja ludzi starszych w Polsce ma źródła w ładzie społecznym tworzącym się w okresie transformacji ustrojowej, kulturze społecznej, jak również samej starości jako fazie życia człowieka, w której następuje tzw. przewaga strat nad zyskami. Beata Ziębińska udowadnia jednak, że przy zastosowaniu zasad profilaktyki gerontologicznej ludzie starsi mogą być efektywni, twórczy i niezależni. Uniwersytety Trzeciego Wieku to właśnie instytucje, które nie tylko aktywizują społecznie, intelektualnie i ruchowo swoich słuchaczy, ale także zmieniają wizerunek seniorów w ich najbliższym otoczeniu. Obecnie Uniwersytety Trzeciego Wieku tworzą już ruch społeczny ludzi starszych, coraz częściej zaznaczający swoją obecność na scenie lokalnego życia społecznego i wprowadzający seniorów do świata kultury społeczeństwa informacyjnego.

Od Redakcji

Kategoria:

Autor: Beata Ziębińska

ISBN   978-83-7164-619-5
Wymiary  155x235 mm
Liczba stron  348
Rok wydania  2010

Wstęp

1. Problemy ludzi starszych w społeczeństwie

1.1. Uwagi wstępne

1.2. Starzenie się społeczeństw i związane z tym problemy społeczne

1.3. Starzenie się społeczeństwa polskiego i kwestia społeczna ludzi starszych w Polsce

1.3.1. Mierniki starości demograficznej

1.3.2. Przeciętne dalsze trwanie życia

1.3.3. Feminizacja starości

1.3.4. Poziom wykształcenia osób starszych

1.3.5. Aktywność zawodowa osób starszych

1.3.6. Sytuacja materialna osób starszych

1.3.7. Stan zdrowia osób starszych

1.4. Próba przezwyciężenia kwestii społecznej ludzi starszych i starzenia się społeczeństw

1.4.1. Propozycje powstałe w obrębie polskiej polityki społecznej

1.4.2. Inicjatywy o charakterze międzynarodowym w sprawie problemu starzenia się społeczeństw

 

2. Starość w wymiarze indywidualnym

2.1. Uwagi wstępne

2.2. Biologiczne teorie starzenia się

2.3. Starość jako faza życia człowieka

2.4. Zmiany w sferze życia psychicznego człowieka starszego

2.5. Adaptacja do starości

2.5.1. Teorie adaptacji do starości

2.6. Potrzeby ludzi starszych jako przesłanka do realizacji zadań z obszaru polityki społecznej

2.6.1. Wybrane teorie dotyczące potrzeb człowieka

2.6.2. Specyfika potrzeb ludzi starszych

2.6.3. Zadania polityki społecznej wobec ludzi starszych w świetle wiedzy o ich potrzebach ludzi

 

3. Społeczno-kulturowe uwarunkowania życia ludzi starszych

3.1. Uwagi wstępne

3.2. Sytuacja ludzi starszych w okresie zmiany ładu społecznego w Polsce

3.3. Wpływ kultury współczesnej na pozycję osób starszych

3.3.1. Kilka uwag o kulturze współczesnej

3.3.2. Ludzie starsi w społeczeństwie informacyjnym

3.3.3. Miejsce i rola człowieka starszego w historii i kulturze współczesnej

3.4. Stereotypy dotyczące starości i ludzi starszych

3.5. Człowiek starszy a współczesny model rodziny

3.5.1. Zmiany w strukturze współczesnej rodziny

3.5.2. Uczestnictwo osoby starszej w funkcjonowaniu rodziny

3.5.3. Samotność i osamotnienie ludzi starszych

 

4. Uniwersytety Trzeciego Wieku i kształcenie osób starszych w systemie kształcenia ustawicznego

4.1. Uwagi wstępne

4.2. Cele i zadania edukacji w państwie demokratycznym

4.3. Edukacja ustawiczna w Unii Europejskiej

4.4. Edukacja ustawiczna w Polsce a Uniwersytety Trzeciego Wieku

4.5. Cele i treści kształcenia osób starszych

4.6. Poradnictwo dla osób starszych jako element ich edukacji w Uniwersytetach Trzeciego Wieku

4.7. Uniwersytety Trzeciego Wieku na świecie

4.7.1. Geneza, cele i rozwój UTW. Francuski i brytyjski model UTW

4.7.2. UTW w wybranych krajach europejskich

4.7.3. UTW w Australii i Nowej Zelandii

4.7.4. UTW w Chinach

4.7.5. UTW w Japonii

4.7.6. UTW w Ameryce Północnej i Południowej

4.7.7. UTW w Afryce Południowej

4.8. Uniwersytety Trzeciego Wieku w Polsce

4.8.1. Cele działania polskich UTW

4.8.2. Geneza polskich UTW

 

5. Przeprowadzone badania dotyczące UTW

5.1. Cel i ogólne założenia przeprowadzonych badań

5.2. Problematyka badań oraz ich organizacja i metody

5.2.1. Czas i miejsce badań

5.2.2. Metody i narzędzia badawcze

5.3. Charakterystyka badanej próby

5.3.1. Dobór badanych słuchaczy

5.3.2. Dobór badanych uniwersytetów

5.3.3. Badanie oparte na dokumentach i dobór ich próby

 

6. Uniwersytety Trzeciego Wieku w świetle przeprowadzonych badań

6.1. Formy organizacyjne UTW

6.2. Współpraca UTW z innymi instytucjami działającymi

w środowisku lokalnym i w kraju

6.2.1. Współpraca z instytucjami działającymi w środowisku

lokalnym (w obrębie gminy, powiatu i województwa)

6.2.2. Współpraca między UTW działającymi w kraju,

a także z Polsko-Amerykańską Fundacją Wolności

6.3. Współpraca UTW o zasięgu międzynarodowym

6.4. Źródła finansowania i istotne problemy polskich UTW

6.5. Rola Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności w obecnym rozwoju UTW

 

7. Słuchacze Uniwersytetów Trzeciego Wieku a profilaktyka gerontologiczna w uniwersytecie

7.1. Charakterystyka społeczno-demograficzna słuchaczy UTW

7.2. Samodzielność życiowa słuchaczy UTW

7.3. Wady i zalety starości wskazane przez słuchaczy

7.4. Motywy uczestnictwa w UTW

7.5. Aktywizacja społeczna w UTW

7.5.1. Formy aktywizacji społecznej realizowanej w UTW

7.5.2. Nowe role społeczne realizowane przez słuchaczy UTW

7.5.3. Przynależność słuchaczy do organizacji społecznych

7.6. Aktywizacja intelektualna prowadzona w UTW

7.6.1. Formy aktywizacji intelektualnej prowadzonej w UTW

7.6.2. Ulubione zajęcia oraz wpływ UTW na rozwój zainteresowań słuchaczy

7.7. Aktywizacja ruchowa w UTW

7.7.1. Formy aktywizacji ruchowej w UTW

7.7.2. Aktywność ruchowa słuchaczy i wykorzystanie zajęć ruchowych w UTW

7.8. Profilatyka gerontologiczna w UTW

7.9. Zmiany w relacji z rodziną i najbliższym otoczeniem

7.10. Wpływ UTW na zmiany odczuć i zachowań słuchaczy

7.11. Wpływ UTW na korzystniejsze postrzeganie osób starszych przez ich otoczenie

 

8. Próba jakościowej analizy treści wspomnień słuchaczy i nauczycieli UTW

 

9. Wnioski i postulaty wynikające z przeprowadzonych badań

9.1. Wnioski teoretyczne

9.2. Wnioski praktyczne

 

Bibliografia